همهی ما میدانیم که جوشها و آکنهها چقدر میتوانند دردسرساز باشند. هر کدام از ما داستان خودمان را در مورد ظاهر شدن این مزاحمهای بدون دعوت داریم. شدیدترین شکل آکنه که میتواند به پوست شما فشار وارد کند، آکنه کیستیک است.
این به صورت برجستگیهای بزرگ و قرمز رنگ پر از چرک ظاهر میشود که در عمق پوست شما نشسته و ممکن است هنگام لمس احساس خارش یا درد داشته باشید. در این مطلب قصد داریم در مورد علل و درمانهای آکنه کیستیک صحبت کنیم.
آکنه کیستیک چیست؟
آکنه کیستیک شکل شدید آکنه است که در آن منافذ پوست مسدود میشوند و در نتیجه عفونت و التهاب ایجاد میکند. این باعث ایجاد جوشهای قرمز بزرگ در عمق پوست شما میشود و میتواند روی صورت، سینه، پشت گردن، کمر، بازوها یا ترکیبی از این نواحی تاثیر بگذارد.
چه چیزی باعث آکنه کیستیک میشود؟
آکنه کیستیک معمولا زمانی ایجاد میشود که منافذ پوست شما به دلیل چربی به دامافتاده، سلولهای مرده و باکتریها مسدود میشوند و این اتفاق منجر به تورم پوست و التهاب میشود. هنگامی که کیست میترکد، زنجیرهای از جوشهای چرکی مشابه در ناحیه بزرگتری از پوست ایجاد و عفونت را شدیدتر میکند. اگر آکنه کیستیک درمان نشود، میتواند یکی از دلایل اصلی ایجاد اسکار آکنه باشد.
آکنه کیستیک همچنین ممکن است بخشی از یک سندرم باشد که شامل آکنه روی صورت، زیر بغل، کشاله ران یا ناحیه قفسه سینه و تخلیه ضایعات و جوشهای روی پوست سر میشود. برای افرادی که در سنین نوجوانی یا اوایل دهه بیست سالگی خود هستند، آکنه کیستیک یکی از رایجترین اشکال جوشهای آکنه است. اما ممکن است در کودکان و بزرگسالان نیز رخ دهد. اگر یکی از والدین شما آکنه کیستیک شدید داشته باشد، احتمال ابتلا به آن بیشتر است. افزایش هورمون تستوسترون، چه به صورت ذاتی یا بیرونی، ناشی از مصرف استروئید آنابولیک، ممکن است آکنه کیستیک را تشدید یا بدتر کند.
درمانهای خانگی برای آکنه کیستیک
انتظار برای ناپدید شدن کیست به خودی خود میتواند نتیجه معکوس داشته باشد. زیرا اغلب مشاهده میشود که آکنه کیستیک به دلیل ماهیت عفونی آن میتواند ماهها یا حتی سالها روی پوست باقی بماند. برای جلوگیری از رسیدن به مرحله اسکار آکنه، توصیه میشود برای درمان آکنه کیستیک از برخی درمانهای خانگی استفاده کنید. نکتهی مهم این است که نباید توقع معجزه داشته باشید. به طور کلی درمانهای خانگی نیاز به تداوم و صبوری دارند و ممکن است مانند هر داروی دیگری، تاثیر مختلفی بر روی پوستهای متفاوت بگذارند.
ویتامین A
مکملهای ویتامین A برای درمان آکنه تاثیرگزار هستند. اگر چه، دوز بیش از حد یا نامنظم ویتامین A میتواند در نهایت باعث آسیب بیشتر به بدن و پوست شما شود. مهم است که قبل از تصمیمگیری در مورد مصرف مکمل ویتامین A یا وجود هر گونه خطری برای سلامتی، ابتدا با پزشک یا متخصص پوست خود مشورت کنید.
آنتی بیوتیکها
دورههای طولانی آنتیبیوتیکهای خوراکی که برای کنترل باکتریها و کاهش التهاب مصرف میشوند، معمولا برای درمان آکنه کیستیک مناسباند. رایجترین آنتی بیوتیکها برای آکنه کیستیک داکسی سایکلین، مینوسیکلین و آزیترومایسین هستند. اینها اغلب همراه با مکملهای پروبیوتیک برای کمک به حفظ میکروبیوم روده شما تجویز میشوند. اما مراقب باشید؛ عوارض جانبی این آنتی بیوتیکها حساسیت به نور خورشید و اسهال است.
قرصهای ضد آندروژن و ضد بارداری
قرصهای ضد بارداری ممکن است برای درمان آکنه به صورت طولانی مدت برای زنانی که دچار عدم تعادل هورمونی مانند PCOS یا هیپرآندروژنیسم هستند، استفاده شود. این شکل از دارو با تنظیم تعادل هورمونی و با سرکوب تولید سبوم مفید است.
علاوه بر این، دارویی به نام اسپیرونولاکتون وجود دارد که اغلب همراه با OCPs (قرصهای ضد بارداری خوراکی) برای کاهش آندروژنهای اضافی که معمولا عفونتهای آکنه را افزایش میدهند، استفاده میشود. این داروها معمولا برای مدت زمان شش ماهه یا بیشتر تجویز میشوند.
استروئیدهای خوراکی
توجه به این نکته مهم است که استروئیدهای خوراکی (نوعی از داروهای ضد التهابی) به عنوان یک درمان مستقل استفاده نمیشوند. آنها برای درمان آکنه کیستیک به عنوان مکملی برای سایر آنتی بیوتیکها یا ایزوترتینوئین (نوعی ویتامین A) استفاده میشوند. مثل همیشه، حتما با متخصص پوست خود صحبت کنید. او ممکن است استروئیدهای سیستمیک با دوز پایین را برای کمک به کاهش زخم و التهاب در پوست در سریعترین زمان ممکن تجویز کند.
رژیم غذایی
وقتی نوبت به مدیریت رژیم غذایی روزانه شما میرسد، چندین ماده غذایی وجود دارند که باید از آنها پرهیز کرد و برخی دیگر باید برای جلوگیری از شعلهور شدن آکنه کیستیک یا جلوگیری از بروز آن به طور کلی مصرف نشوند. رژیم غذایی میتواند مانند سایر انواع آکنه در بروز آکنه کیستیک هم نقش داشته باشد. به جای غذاها و شکلاتهای چرب که بسیاری از مردم آن را عامل آکنه خود میدانند، در واقع شیر است که از نظر علمی ثابت شده آکنه را بدتر میکند.
سایر محصولات جانبی شیر نیز ممکن است آکنه را تشدید کنند. بسیاری از بیمارانی که فکر میکنند عرق کردن در باشگاه باعث تشدید آکنه میشود، در واقع باید بعد از ورزش از خوردن شیکهای پروتئینی خودداری کنند. افراد مبتلا به آکنه کیستیک همچنین باید سعی کنند از غذاهای با شاخص گلیسمی بالا مانند نان سبوسدار، برنج سفید، غلات، سیبزمینی نشاستهای و سیبزمینی سرخشده، هندوانه، آناناس، کشمش و غیره اجتناب کنند، زیرا میتوانند سطح قند خون را افزایش دهند.
روغن درخت چای
برای درمان آکنه کیستیک، میتوانید از روغن درخت چای استفاده کنید. زیرا حاوی خواص ضد قارچی و ضد التهابی است که میتواند آکنه را تسکین دهد و نواحی ملتهب پوست را آرام کند. روغن درخت چای همچنین میتواند به کاهش باکتریهای مولد آکنه روی سطح پوست کمک کند.
زردچوبه
زردچوبه به دلیل خواص ضد عفونیکنندگی و ضد میکروبی که دارد، میتواند برای درمان آکنه کیستیک نیز مفید باشد. این مادهی زرد رنگ که در هر خانهای پیدا میشود، حاوی کورکومین است که ماهیت ضد التهابی دارد و میتواند التهاب و قرمزی پوست ناشی از آکنه را کاهش دهد. میتوان آن را روی پوست به صورت خمیر زردچوبه مخلوط با مقداری آب استفاده کرد. بیش از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه آن را روی پوست نگذارید و بعدا با آب بشویید. اما، احتیاط کنید و قبل از امتحان کردن چنین داروهای خانگی برای آکنه کیستیک، با یک متخصص پوست مشورت کنید.
نکات مراقبت از پوست برای آکنه کیستیک
۱- صورت خود را تمیز کنید: صبح، شب و بعد از تمرین که عرق کردهاید، صورت خود را بشویید. از یک پاککننده ملایم، الکلی و بدون مواد شیمیایی استفاده کنید و پوست خود را با نوک انگشتانتان به مدت ۶۰ ثانیه ماساژ دهید. سپس، با آب گرم کاملا بشویید.
۲- لایه برداری نکنید: افراد مبتلا به آکنه کیستیک نباید پوست خود را اسکراب یا از لایه بردار استفاده کنند، زیرا ممکن است پوستی که قبلا ملتهب شده است را تحریک کند.
۳- به آکنهها دست نزنید: کیستهای خود را لمس نکنید، زیرا ممکن است عفونت را عمیقتر کرده و باعث گسترش آن شوید. شما باید اجازه دهید لکها بهجای ترکیدن یا فشار دادن به طور طبیعی بهبود یابند تا خطر ایجاد جای زخم را کاهش دهید.
۴- کمتر آرایش کنید: از قرار دادن مقدار زیادی از محصولات آرایشی روی پوست خود اجتناب کنید. هنگام استفاده از میکاپ، فرمولاسیونهای مبتنی بر آب و غیر کومدونزا را انتخاب کنید و از فرمولاسیونهای روغنی مطلقا اجتناب کنید. قبل از خواب، حتما آرایش خود را پاک کنید.
۵- پوست سر و مو را تمیز کنید: حتما موهای خود را به طور منظم شامپو بزنید، به خصوص اگر پوست سرتان چرب است یا شوره سر دارید.
۶- تنش و استرس را از خود دور کنید: سعی کنید ذهن خود را آرام کنید، زیرا استرس میتواند باعث شود بدن شما مقدار بیشتری هورمون کورتیزول تولید کند و این آکنه کیستیک را تشدید میکند.
۷- سبک زندگی سالمی داشته باشید: مهم است که شما یک لایفاستایل سالم داشته باشید. این میتواند شامل خواب کافی و ورزش کردن باشد. برخی از تحقیقات نشان میدهند که یک رژیم غذایی با قند کم و محدود میتواند به بهبود علائم آکنه کیستیک کمک کند.
درمانهای مورد تایید برای این نوع آکنه
آکنه کیستیک با داروهای ضد آکنه بدون نسخه، قابل درمان نیست. متخصص پوست شما به احتمال زیادی یک یا چند مورد از درمانهای زیر را پس از آزمایشهای تخصصی توصیه میکند.
بنزوئیل پراکسید موضعی
درمانهای موضعی شامل پاککنندههای صورت، کرمها و ژلهای حاوی بنزوئیل پراکسید هستند، زیرا آنها برای کشتن باکتریها شناخته میشوند. بنزوئیل پراکسید همچنین کومدونهایی مانند جوشهای سرسفید و سر سیاه را درمان میکند. سوزش پوست شایعترین عارضه جانبی است، بنابراین هنگام استفاده از این ماده باید مراقب باشید.
آنتی بیوتیکهای موضعی و رتینوئیدها
آداپالن و ترتینوئین (نوعی ویتامین A) اغلب به شکل کرم یا ژل همراه با آنتی بیوتیکهای موضعی مانند کلیندامایسین تجویز میشوند. می تواند به باز کردن منافذ شما کمک کند، در حالی که از مقاومت آنتی بیوتیکی توسط باکتریهای مولد آکنه نیز جلوگیری میکند.
تخلیه کیست و تزریق داخل ضایعه
در موارد آکنه کیستیک، متخصص پوست ممکن است تزریق تریامسینولون (یک داروی کورتیکواستروئید) را به طور مستقیم به کیست برای کاهش التهاب و جای زخم پیشنهاد دهد. متخصصان پوست همچنین ممکن است برش و تخلیه کیست را روی کیستهای بزرگتر چرکی انجام دهند.
لایه برداری شیمیایی
لایه بردارهای شیمیایی ملایم حاوی اسید سالیسیلیک، رزورسینول و اسید آزلائیک به سرعت التهاب ناشی از آکنه کیستیک را کنترل کرده و همچنین جای زخم را کاهش میدهند. این درمان علاوه بر یک یا چند فرآیند پزشکی، به منظور کوتاه کردن مدت زمان کلی درمان و دستیابی به پاسخ سریعتر به وضعیت پوست انجام میشود. حدود ۷ تا ۱۴ روز تا رفع کامل آکنهها زمان میبرد.
سخن پایانی
آکنههای کیستیک را میتوان با رعایت نکات گفتهشده درمان کرد. مهم این است که خودسر عمل نکنید و با نسخهی پزشک شروع به درمان آنها کنید.
توصیه میکنیم به سایت الا اسکین سر بزنید و با محصولات مراقبت پوستی فوقالعادهی برندهایی مانند تالگو، اکلادو و … آشنا شوید. کیفیت و اثربخشی فوقالعادهی این محصولات جان دوبارهای به پوست شما میبخشند. همچنین میتوانید با مراجعه به پیج اینستاگرام ما، از مشاورهی رایگان ادمینها بهرهمند شوید.