آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چه چیزی رنگ طبیعی مو را به آن می‌بخشد؟ این با حضور ملانین تعیین می شود. در این مقاله می‌خواهیم در مورد بررسی عمیق‌تر ملانین در مو و چگونگی درمان ریزش ملانین، یعنی سفید شدن مو صحبت کنیم.
ملانین چیست؟
ملانین یک رنگدانه طبیعی است که به موهای شما رنگ می‌دهد. این ماده توسط ملانوسیت‌ها تولید می‌شود که سلول‌های تخصصی تولید این رنگدانه هستند. آن‌ها در فولیکول‌های مو یا ریشه مو در زیر سطح پوست سر شما وجود دارند.
سلول‌های ملانوسیت به طور فعال رنگدانه (ملانین) را با رشد مو به سلول‌های حاوی کراتین تزریق می‌کنند. تشکیل ملانین در مو قبل از تولد شروع می‌شود و در بیشتر عمر شما ادامه می‌یابد. توزیع، نوع و مقدار آن در لایه میانی ساقه یا قشر مو، رنگ طبیعی موهای ما را تعیین می‌کند. جالب است بدانید که رنگ موهای ما قبل از بیرون آمدن از سطح پوست سر سفید است. اما، با رشد تدریجی تارهای مو، ملانوسیت‌ها وظیفه رساندن ملانین به سلول‌های مو را بر عهده می‌گیرند که رنگ تیره‌ای به موهای شما می‌بخشد.
انواع ملانین در مو
تنها دو نوع رنگدانه در مو وجود دارد، تیره (یوملانین) و روشن (فئوملانین). دو رنگدانه یا سلول ملانوسیت با هم ترکیب می‌شوند و طیف وسیعی از رنگ مو را تشکیل می‌دهند. به راحتی می‌توان رنگ موی طبیعی را با توجه به یوملانین و فئوملانین تشخیص داد. در حالی که اولی مسئول رنگدانه‌های تیره‌تر مانند سیاه، قهوه‌ای تیره یا خرمایی است، دومی رنگ قهوه‌ای روشن، زرد، بلوند طلایی، قرمز، زنجبیلی یا سفید را به مو می‌دهد.
عوامل درونی وجود دارند که بر رنگ مو تأثیر می‌گذارند، مانند ژن‌ها، هورمون‌ها و حتی سن. در مورد عوامل خارجی یا محیطی که می‌توانند بر رنگ مو تأثیر بگذارند، آب و هوا، آلودگی و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مورد توجه بیشتری هستند.
علل ریزش ملانین در مو
ملانین بخش مهمی از موهای ما است. از آن در برابر اشعه‌های مضر UV خورشید و از خشک شدن و شکننده شدن آن محافظت می‌کند. به همین دلیل است که اگر متوجه شده باشید، موهای خاکستری که سطوح بسیار پایین ملانین دارند، اغلب از نظر بافت شکننده هستند. با افزایش سن، قدرت تولید ملانوسیت‌ها (ملانین) کاهش می‌یابد. از طرفی تزریق مداوم رنگدانه‌های ملانین تیره به موهای فرد نیز ضعیف می‌شود، که در نهایت و به طور طبیعی باعث سفید شدن مو می‌شود.
به طور کلی، برخی از عوامل کلیدی وجود دارد که باعث از بین رفتن ملانین در مو می‌شود:
۱- بالا رفتن سن
موهای مردان در حدود ۳۰ سالگی شروع به سفید شدن می‌کند، در حالی که موهای زنان چند سال دیگر فرصت دارند تا حدودا از ۳۵ سالگی سفید شوند. اما افزایش سن تنها دلیل سفید شدن موهای سیاه نیست. همانطور که در بالا ذکر شد، برخی از علل خارجی و همچنین مرتبط با رژیم غذایی، با از دست دادن ملانین در مو نیز مرتبط هستند.
۲- ژنتیک
یک پدیده رایج ریزش ملانین در مو وجود دارد که پیری زودرس یا سفید شدن مو نامیده می‌شود که می‌تواند در افراد جوان‌تر و حتی کودکان رخ دهد. علت سفیدی زودرس موها عموما خود ایمنی و ژنتیکی است.
۳- محصولات شیمیایی مو
استفاده از محصولات حاوی مواد شیمیایی خشن روی موهای شما نیز می‌تواند به سفیدی یا خاکستری شدن موها منجر شود. از استفاده از موادی مانند SLS (سدیم لوریل سولفات)، پارابن، الکل، سیلیکون و رنگ‌های مصنوعی روی موهای خود خودداری کنید. این می‌تواند در شامپوها، نرم‌کننده‌ها، ماسک‌ها و غیره وجود داشته باشد. یکی دیگر از مواد شیمیایی مضر، پراکسید هیدروژن، که به طور کلی به عنوان یک عامل سفید‌کننده مو استفاده می‌شود و با شکستن سلول‌های ملانین در مو عمل می‌کند، نیز باعث سفیدی مو می‌شود.
۴- رژیم‌های غذایی
طبق آیورودا، بدن ما یکی از سه دوشا را دارد؛ واتا، کافا یا پیتا. برای حفظ تعادل، فرد باید یک وعده غذایی متوسط که دارای انواع طعم‌ها مانند شیرین، شور، ترش، تلخ، تند و قابض باشد، مصرف کند. زیاده‌روی در مصرف یا بی‌مزه بودن، برای پوست و موی شما خوب نیست. برخی از علل سفیدی زودرس مو با کمبودهای تغذیه‌ای مانند ویتامین B12، کمبود آهن و مس و سوء‌تغذیه شدید پروتئین مرتبط است.
۵- شرایط پوستی و هورمونی
ویتیلیگو همچنین می‌تواند دلیلی برای سفید شدن موها باشد. این یک بیماری پوستی است که به دلیل از بین رفتن یا مرگ سلول‌های ملانوسیت، منجر به ایجاد لکه‌های سفید بر روی پوست سالم می‌شود. یائسگی، تغییرات در سطح هورمون تیروئید یا اختلال تیروئید نیز می‌تواند تولید ملانوسیت‌ها را در مو کاهش دهد و در نتیجه باعث سفید شدن موها شود.
۶- استعمال دخانیات
مطالعات مختلف نشان می‌دهد که سیگار کشیدن یکی از دلایل اصلی سفید شدن موها است. سموم موجود در سیگار نه تنها بر فولیکول‌های مو تأثیر می‌گذارند، بلکه رگ‌های خونی بدن را نیز فشرده می‌کنند، که به نوبه خود بر جریان خون به فولیکول‌های مو تأثیر می‌گذارد، تولید ملانین را مختل می‌کند و منجر به سفیدی مو می‌شود.
عناصر لازم برای افزایش ملانین در مو
۱- بهیرنگراج
بهیرنگراج به صورت روغن یا پودر به راحتی در دسترس است. این ماده که فواید زیادی در جهت تیره شدن مو دارد و از سفید شدن موها جلوگیری می‌کند، یک عنصر باورنکردنی است که می توان آن را در روتین روزانه موی خود قرار داد و فاکتور ملانین قوی را در موها حفظ کرد.
۲- انگور فرنگی
انگور فرنگی که در هند معمولا به عنوان آملا شناخته می‌شود، بهترین دوست موهای شما در مورد رشد و سلامت مو و جلوگیری از سفیدی زودرس است. آملا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C است و می‌توان آن را در رژیم غذایی خود مصرف کرد. همچنین می‌تواند به صورت روغن و ماسک مو استفاده شود.
۳- چای سیاه
چای سیاه در بین علاقه‌مندان به مراقبت از مو به دلیل مزایایی که در تیره شدن و درخشندگی موها دارد بسیار محبوب است. خواص طبیعی آن بخاطر وجود آنتی‌اکسیدان‌ها و اسید‌تانیک، آن را به یک ماده عالی برای جلوگیری از پیری زودرس مو تبدیل می‌کند.
مواد غذایی برای افزایش ملانین در مو
توجه به این نکته ضروری است که هر فردی باید مرحله تجربه موهای سفید را در یک مقطع زمانی پشت سر بگذارد و نمی‌توان از آن اجتناب کرد، زیرا طبیعی است و با افزایش سن به وجود می‌آید. با این حال، خوردن وعده‌های غذایی متعادل که سلامت بدن و پوست را بهبود می‌بخشد، راهی مطمئن برای حفظ سلامت مو و جلوگیری از پیری زودرس آن است.
- غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان مانند شکلات تلخ، انواع توت‌ها و سبزیجات برگ‌دار به عنوان مواد بسیار سالمی به حساب می‌آیند که باید در رژیم غذایی روزانه خود گنجانید تا از سلول‌های شما در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت کند و تولید ملانین را در مو افزایش دهد.
- غذاهای غنی از مس مانند انواع آجیل، قارچ و جگر نیز سنتز ملانین فولیکولی را تقویت می‌کنند.
- منابع ویتامین A، C و E از جمله هویج، پاپایا، تخم مرغ، مرکبات، تخمه آفتابگردان، بادام، بادام زمینی و پسته می‌توانند سلامت موهای شما را بهبود بخشند.
- ویتامین‌های B6 و B12 تولید آنزیم‌هایی را در فولیکول‌های مو تحریک می‌کنند که متابولیسم پروتئین‌های مو (کراتین و ملانین) را افزایش می‌دهند. ویتامین B12، همچنین به عنوان کوبالامین شناخته می‌شود و با افزایش تولید گلبول‌های قرمز باعث رشد موهای سالم می‌شود. بنابراین، افزودن گزینه‌های چغندر، کلم بروکلی، جوانه‌ها، تخم‌مرغ، ماهی، پنیر، محصولات سویا، سبزیجات نشاسته‌ای برای افزایش ملانین در مو مفید است.
مراقب عوارض جانبی باشید!
مقدار بیش از حد هر چیزی می‌تواند باعث آسیب شود. بنابراین سلول‌های ملانین اضافی نیز می‌تواند برای پوست و مو مضر باشد. افزایش سطح سلول‌های ملانوسیت (رنگدانه‌های ملانین) می‌تواند منجر به هایپرپیگمانتاسیون و پیدایش لکه‌هایی روی پوست شود. بنابراین، به یاد داشته باشید که قبل از تنظیم رژیم غذایی خود با ویتامین‌ها، کلسیم یا غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان و مکمل‌ها، با پزشک خود مشورت کنید.
آیا درمان‌های پزشکی می‌توانند ریزش ملانین در مو را معکوس کنند؟
به گفته‌ی متخصصان، موهای خاکستری و سفید بخشی طبیعی از روند پیری است و افراد مختلف را در سنین مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد. برخی از شرایط سلامتی و عوامل سبک زندگی (مانند سیگار کشیدن و استرس) ممکن است به زودتر خاکستری شدن موها کمک کنند. اما در حال حاضر هیچ درمان دارویی موثری برای معکوس کردن یا جلوگیری از سفیدی مو وجود ندارد. برای بررسی بیشتر این موضوع به تحقیقات بیشتری نیاز است.
به عنوان حرف آخر …
باید یادآوری کنیم که موی سفید زیبایی خاص خود را دارد و شما با موی سپید هم زیبا هستید.
اگر علاقمند به مطالب کاربردی در زمینه‌ی مراقبت از پوست و مو هستید، توصیه می‌کنیم به بخش مجله سایت الا اسکین سر بزنید. همچنین می‌توانید با مراجعه به پیج اینستاگرام ما، از مشاوره‌ی رایگان ادمین‌ها بهره‌مند شوید.
