لک صورت قابل درمان است اما قبل از درمان باید نوع آن را بفهمید. آکنه، لکه‌های ناشی از افزایش سن و خال‌های مادرزادی از انواع لکه‌های صورت هستند. بسته به علت، گزینه‌های درمانی مختلفی وجود دارد.
به طور کلی لک صورت به هر نوع علامت، لکه، تغییر رنگ یا نقصی گفته می‌شود که روی پوست ظاهر شود. لکه‌های صورت ممکن است ناخوشایند و از نظر عاطفی ناراحت کننده باشند، اما بیشتر آنها خوش خیم هستند و قابل درمان می‌باشند؛ البته ناگفته نماند که برخی از لکه‌ها می توانند نشانه سرطان پوست باشند.
اگر می‌خواهید با انواع لکه‌های پوستی آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم ادامه‌ی مطلب را از دست ندهید.
انواع لک صورت
همانطور که در بالا گفتیم لکه یک اصطلاح گسترده است که به هر نوع علامت پوستی اشاره دارد. لکه‌ها انواع مختلفی دارند:
۱) آکنه
آکنه یک عارضه‌ی شایع است. آکنه اصولا به صورت زیر ظاهر شود:
- سر سیاه‌ها
- سرسفیدها
- جوش‌ها
آکنه زمانی ایجاد می‌شود که سبوم یا همان روغن، باکتری یا کثیفی، فولیکول‌های مو را مسدود کند. آکنه گاهی اوقات می‌تواند لکه‌های تیره، جوش‌های پوستی یا جای زخم را روی پوست ایجاد کند.
در نظر داشته باشید که تغییرات هورمونی در شکل گیری آکنه نقش دارد. استرس همچنین ممکن است با افزایش تولید سبوم، آکنه را بدتر کند.
۲) پاپول‌ها
پاپول‌ها ضایعات پوستی کوچک با انواع مختلف هستند. آنها معمولا حدود یک سانتی‌متر قطر دارند. رنگ آنها می‌تواند از صورتی تا قهوه‌ای متغیر باشد. گاهی اوقات به جوش‌ها پاپول نیز گفته می‌شود. پاپول‌ها می‌توانند به صورت جداگانه یا خوشه‌ای ایجاد شوند و می‌توانند به هر شکلی باشند. نمونه‌هایی از پاپول‌ها عبارتند از:
- بثورات آبله مرغان
- اگزما
- درماتیت
دقت داشته باشید که پسوریازیس و زونا نیز ممکن است باعث ایجاد پاپول شوند.
۳) ندول‌ها
ندول‌ها مجموعه‌ای از بافت پوست هستند. لمس آنها سخت است که بزرگتر از پاپول هستند، معمولا یک تا دو سانتی‌متر قطر دارند. ندول‌ها می‌توانند در هر سطحی از پوست ایجاد شوند. رنگ آنها می‌تواند از رنگ قهوه‌ای تا قرمز متفاوت باشد. برجستگی‌‌های پوستی و زگیل نمونه‌هایی از ندول‌ها هستند.
۴) لکه‌های پیری یا لکه‌های کبدی
این لکه‌های کوچک و تیره می‌توانند در هر ناحیه‌ای از بدن که در معرض نور خورشید قرار گرفته‌اند ایجاد شوند. این مسئله بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال شایع است، اما می‌توانند در افراد جوان‌تر نیز رخ دهند. بد نیست بدانید که لکه‌های پیری نوعی هیپرپیگمانتاسیون هستند.
۵) پوسچول
پوسچول‌ها برآمدگی‌های پر از مایع یا چرکی هستند. جوش‌های سرسفید و تاول‌های آبله مرغان از انواع پوسچول‌ها هستند. سایر شرایطی که ممکن است باعث ایجاد پوسچول شود شامل گال و روزاسه است که یک بیماری شایع پوستی است که با تاول‌ها و رگ‌های خونی قابل مشاهده مشخص می‌شود.
۶) موی فرورفته
تکنیک‌های رفع موهای زائد، مانند موچین، اپیلاسیون یا اصلاح، گاهی اوقات می‌تواند منجر به رشد موهای زائد شود. این موها، موهایی هستند که دوباره به داخل پوست رشد می‌کنند و به دام می‌افتند. این مسئله می‌تواند باعث ایجاد یک برآمدگی قرمز شود. افرادی که موهای مجعد دارند ممکن است نسبت به افرادی که موهای صاف دارند بیشتر مستعد ابتلا به موهای زیر پوستی باشند.
موهای رشد کرده همچنین می‌توانند به کیست‌های مویی بزرگ و پر از مایع تبدیل شوند. از نظر ظاهری می‌توانند قرمز، زرد یا سفید باشند. ممکن است حتی اگر لمسشان کنید هم دردناک باشد.
۷) ماه گرفتگی‌های هنگام تولد
خال‌های مادرزادی معمولا در بدو تولد یا اندکی پس از آن رخ می‌دهند. آنها می‌توانند از نظر ظاهر، اندازه، شکل و رنگ متفاوت باشند.
۸) ملاسما
ملاسما در دوران بارداری بسیار شایع است. این یک بیماری پوستی است که با لکه‌های قهوه‌ای مشخص می‌شود. ملاسما می‌تواند با قرار گرفتن در معرض نور خورشید و تغییرات هورمونی ایجاد شود.
۹) سرطان پوست
انواع مختلفی از سرطان پوست وجود دارد، از جمله:
- کارسینوم سلول بازال
- سرطان سلول سنگ‌فرشی
- ملانوم بدخیم
سرطان‌های پوست می‌توانند از نظر ظاهر و رنگ متفاوت باشند. برخی از انواع سرطان پوست مانند خال‌های تیره با حاشیه‌های نامنظم به نظر می‌رسند. برخی دیگر شبیه دلمه‌های زرد یا برآمدگی‌های قرمز برجسته هستند. فقط پزشک شما می تواند با اطمینان بگوید که آیا یک لک سرطان پوست است یا خیر.
۱۰) کیست‌ها
انواع مختلفی از کیست‌ها وجود دارد که عبارتند از:
- کیست های اپیدرموئید
- کیست های گانگلیونی
- کیست های چربی
کیست‌ها کیسه‌های خوش خیم (غیر سرطانی) هستند که حاوی ماده‌ای مایع مانند هستند. آنها ممکن است به صورت برآمدگی‌هایی با اندازه‌های مختلف روی یا زیر پوست ظاهر شوند. کیست‌ها اغلب گرد مانند هستند.
۱۱) جای زخم
زمانی که لایه درم آسیب می‌بیند، جای زخم روی پوست ایجاد می‌شود. درم لایه عمیق پوست است که در آن رگ‌های خونی کوچک (مویرگ‌ها)، غدد عرق، فولیکول‌های مو و انتهای عصبی قرار دارند. هر چیزی که باعث باز شدن پوست شود می‌تواند منجر به زخم شود، مانند جای جوش‌های پوستی.
۱۲) تبخال
ویروس هرپس سیمپلکس نوع یک (HSV-1) باعث تبخال می‌شود. آنها تاول‌های پر از مایع هستند که روی یا نزدیک دهان یافت می‌شوند. تبخال ممکن است خارش یا احساس سوزن سوزن شدن ایجاد کنند. هنگامی که تاول‌ها باز می شوند و تخلیه می‌شوند، یک دلمه قرمز یا زرد ایجاد می‌شود تا زمانی که بهبود یابد.
۱۳) هایپرپیگمانتاسیون
تولید بیش از حد ملانین می‌تواند باعث ایجاد رنگ ناهموار پوست یا لکه‌های تیره شود. علل هایپرپیگمانتاسیون عبارتند از:
- قرارگیری در معرض نور خورشید
- اسکار آکنه
- تغییرات هورمونی، مانند دوران بارداری
چه چیزی باعث ایجاد لک می‌شود؟
ویروس‌ها
برخی از لک صورت، مانند تبخال، توسط ویروس‌هایی مانند HSV-1 ایجاد می‌شوند یا مثلا ویروس واریسلا زوستر (VZV) باعث آبله مرغان می‌شود.
عفونت‌ها
انواع خاصی از عفونت‌های پوستی می‌توانند باعث ایجاد لکه‌ها روی پوست شوند. این‌ها شامل مالاسزیا فولیکولیت (آکنه قارچی)، عفونت در فولیکول‌های مو است. این وضعیت به دلیل رشد بیش از حد مخمر ایجاد و باعث ایجاد پوسچول می‌شود.
ژنتیک
آکنه ممکن است یک پیوند ژنتیکی داشته باشد. برخی از شرایط ارثی نیز می‌توانند باعث ایجاد لکه شوند. مثل:
- بیماری داریر: لکه‌های زگیل مانندی روی پوست ایجاد می‌شود که چرب، بدبو و به سختی قابل لمس هستند.
- گانگلیوزیدوز GM1 نوع ۳ بزرگسالان: این یک بیماری نادر و ارثی است که باعث ایجاد لکه‌های غیرسرطانی در پایین تنه می‌شود.
- بیماری فابری: این یک اختلال ارثی که شامل یک جهش ژنی است. گروه‌های کوچک لکه‌های تیره و قرمز یک علامت هستند.
قرارگیری در معرض نور خورشید
قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه‌های مضر فرابنفش (UV) A و B خورشید می‌تواند باعث سرطان پوست، هایپرپیگمانتاسیون و سایر اشکال آسیب پوست شود.
منافذ مسدود شده
تولید بیش از حد روغن توسط غدد چربی می‌تواند باعث ایجاد لک صورت شود. تغییرات هورمونی اغلب باعث این تولید بیش از حد می‌شود، مانند بلوغ. روغن اضافی می‌تواند با سلول‌های مرده پوست، کثیفی یا باکتری‌ها مخلوط شود. این باعث ایجاد جوش‌های سر سیاه و سر سفید می‌شود.
منافذ ممکن است در اثر محصولات آرایشی مانند ضد آفتاب یا مرطوب‌کننده‌ها مسدود شوند. به دنبال محصولاتی باشید که دارای برچسب غیر کومدوژنیک هستند. این دسته از محصولات طوری طراحی شده‌اند که منافذ را مسدود نمی‌کنند.
محصولات آرایش مو نیز اگر روی صورت شما برسند می‌توانند باعث مسدود شدن منافذ پوستتان شود. سموم محیطی مانند کثیفی، اگزوز ماشین و آلودگی می‌توانند روی پوست شما بنشینند، با روغن مخلوط شوند و منافذ را مسدود کنند. همچنین می‌توانید با لمس صورت خود با دستان خود آلودگی و باکتری را به صورت خود منتقل کنید.
رژیم غذایی
آن چه می‌خورید روی پوست شما تاثیر می‌گذارد. آلرژی‌های غذایی و درماتیت تماسی هر دو می‌توانند باعث تحریک و برآمدگی پوست شوند. محصولات لبنی مانند شیر بدون چربی ممکن است باعث ایجاد آکنه در برخی افراد شود. رژیم‌های غذایی سرشار از قند و کربوهیدرات‌های ساده نیز ممکن است منجر به لک صورت شود.
داروها
برخی از داروهای تجویزی و بدون نسخه (OTC) برای درمان لک صورت ممکن است باعث ایجاد آکنه به عنوان یک عارضه جانبی شوند. داروهایی مثل:
- کورتیکواستروئیدها
- استروئیدهای آندروژنیک
- لیتیوم
- داروهای ضد تشنج
از روی رنگ لک می‌توانید نوع آن را مشخص کنید!
رنگ لکه‌های شما ممکن است سرنخ‌هایی در مورد علت آنها ارائه دهد.
قرمز
بسیاری از انواع لکه‌های پوست قرمز رنگ هستند. مانند:
- جوش‌ها
- پوسچول
- آکنه روزاسه
- عکس العمل های آلرژیتیک
- موهای رشد کرده
- تبخال
انواع خاصی از سرطان پوست نیز ممکن است قرمز به نظر برسند.
قهوه‌ای
سرطان‌های پوست، مانند ملانوم بدخیم، می‌توانند قهوه‌ای تیره یا سیاه به نظر برسند. برخی از خال‌های مادرزادی و هایپرپیگمانتاسیون ممکن است قهوه‌ای باشند. ملاسما باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای یا قهوه‌ای مایل به خاکستری روی پوست شود.
سیاه
ملانوم بدخیم به صورت یک لکه تیره رنگ ظاهر می‌شود. جوش‌های سرسیاه ممکن است با هاله‌ای قرمز احاطه یا به سادگی به صورت نقاط برجسته و سیاه ظاهر شوند.
سفید
جوش‌های سرسفید و انواع خاصی از عفونت‌های قارچی به صورت لکه‌های سفید ظاهر می‌شوند.
چگونه می‌توانیم لک‌ها را درمان کنیم؟
درمان باید بر اساس علت لک تعیین شود. اگر لکه‌های شما با درمان خاصی بدتر شد، استفاده از آن را متوقف کرده و با پزشک خود صحبت کنید.
داروهای آکنه
بسیاری از محصولات OTC وجود دارند که می‌توانند به کاهش یا از بین بردن جوش‌ها، جوش‌های سرسفید و سر سیاه کمک کنند. قبل از اینکه بهترین درمان را برای خود پیدا کنید، ممکن است مجبور شوید چندین مورد را آزمایش کنید. این شامل اسکراب‌های صورت و ژل‌های موضعی است. اگر آکنه شما به محلول‌های OTC پاسخ ندهد، ممکن است پزشک آنتی بیوتیک‌های خوراکی یا داروهای موضعی تجویز کند.
اسید سالیسیلیک
محصولات حاوی اسید سالیسیلیک می‌توانند به باز کردن منافذ کمک کنند.
کرم هیدروکورتیزون
کرم‌های موضعی می‌توانند واکنش‌های آلرژیک و تحریکات را کاهش دهند. آنها همچنین ممکن است برای کاهش موهای رشد کرده مفید باشند.
محافظت در برابر آفتاب
کرم‌های ضد آفتاب، لباس‌های ضد آفتاب، عینک آفتابی و کلاه، قرار گرفتن در معرض اشعه های UVA و UVB را کاهش می‌دهند. این می‌تواند به محافظت از پوست شما در برابر آسیب‌های اضافی کمک کند.
روش‌های درمانی برای هایپرپیگمانتاسیون
چندین روش وجود دارد که می‌تواند لکه‌های پیری را از بین ببرد. این شامل:
- میکرودرم ابریژن
- لیزر درمانی
- لایه برداری شیمیایی
- سرما درمانی
کرم برای هایپرپیگمانتاسیون
کرم‌های تجویزی حاوی هیدروکینون ممکن است به روشن شدن لکه‌های پیری، اسکار آکنه و ملاسما کمک کنند.
عادات بهداشتی سالم
پاکسازی منظم صورت، بدن و مو می‌تواند به از بین بردن چربی اضافی، آلودگی و باکتری‌های روی پوست کمک کند. اما زیاده روی نکنید! با پاکسازی بیش از حد می‌توانید پوست خود را بیشتر تحریک کنید.
راه حل‌های طبیعی و خانگی
لک‌هایی که ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای نیستند را می‌توان با درمان‌های خانگی درمان کرد.
جمع‌بندی…
در این مطلب شما را با انواع لکه‌ها و راه‌های درمان آنها آشنا کردیم. اگر نیاز به مشاوره‌ی پوستی دارید می‌توانید با یکی از این راه‌ها یا اینستاگرام با ما در ارتباط باشید.
