آمار و ارقام می‌گویند بوتاکس یکی از پر طرفدارترین روش‌های جوانسازی پوست می‌باشد. به طور کلی بوتاکس یک داروی تزریقی است که با فلج کردن عضلات باعث از بین بردن خطوط پوستی می‌شود. این دارو از سم بوتولونیوم نوع A ساخته شده که به صورت موقتی باعث فلج شدن عضلات می‌شود. چرا عضلات را فلج می‌کنند؟ علت اصلی ایجاد چین و چروک‌های متحرک صورت، حرکت عضلات است. پس اگر آن‌ها را فلج کنیم، خطوط صورت هم محو می‌شوند.
تزریق بوتاکس از جمله روش‌های کم تهاجمی جوانسازی پوست است و به عنوان روشی ایمن و موثر برای از بین بردن خطوط ظریفی مانند چین و چروک‌های اطراف چشم بیشترین کاربرد را دارد.
در ادامه‌ی این مطلب با ما همراه باشید تا با این روش درمانی بیشتر آشنا شوید:
بوتاکس همان ژل است؟
خیر، متاسفانه بسیار مشاهده می‌شود که این کلمات با هم یا به جای هم استفاده می‌شوند. ژل یا فیلر یا پرکننده ماده‌ای است که برای پرکردن حجم‌های از دست رفته صورت مثل خط خنده، گونه یا هر جایی که حجمی از صورت از دست رفته است به کار می‌رود و همانطور که گفتیم بوتاکس با فلج کردن عضلات صورت باعث جوانسازی می‌شود.
آیا بوتاکس کردن روشی ایمن است؟
نگران نباشید! بوتولونیوم استفاده شده در داروی بوتاکس، خطرات سم اصلی که توسط این باکتری تولید می‌شوند را ندارد. به علاوه زمانی این سم کشنده است که وارد گردش خون ما شود. در استفاده‌های درمانی بوتاکس، تنها به صورت موضعی از این سم استفاده می‌شود. همچنین از نظر سازمان FDA، وزارت بهداشت ایران و تقریبا تمامی سازمان‌های نظارتی درمان و سلامت، تزریق بوتاکس برای استفاده‌های درمانی یا جوانسازی پوست، ایمن و بی‌خطر شناخته می‌شود.
ترکیب مواد بوتاکس چه می‌باشد؟
BOTOX یا بوتاکس نام تجاری یک سم تولید شده توسط باکتری Clostridium botulinum است. در مقادیر غلظتی بالا، این سم می‌تواند نوعی فلج عضلانی موسوم به بوتولیسم ایجاد کند که در غلظت بالا معمولا می‌تواند با مسمومیت غذایی همراه باشد. یکی از جدی‌ترین عوارض بوتولیسم فلج عضله است. دانشمندان راهی برای استفاده از آن به نفع انسان کشف کرده‌اند. مقادیر کوچک، رقیق شده (ضعیف شده) مستقیما به عضلات خاص تزریق می‌شود و باعث کنترل ریلکسیشن و انقباض عضلات می‌شود که به اصطلاح تزریق بوتاکس نام گرفت. FDA چنین استفاده‌هایی را در اواخر دهه ۱۹۸۰ تصویب کرد.
در آرایشگاه‌ها بوتاکس نکنید!
درست است که بوتاکس پوست صورت روشی ایمن و مطمئن است اما این کار را در جایی مطمئن انجام دهید. استفاده از این دارو از نظر وزارت بهداشت و درمان کشور، تنها توسط پزشکان متخصص و دوره دیده مجاز است و باید در مراکز درمانی مانند کلینیک‌ها، بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها انجام شود. تزریق بوتاکس در مراکز غیردرمانی مانند آرایشگاه‌ها و توسط افراد غیرپزشک می‌تواند عواقب بدی برای شما به همراه داشته باشد. این موضوع دو علت دارد:
در این مراکز معمولا از بوتاکس‌های غیراستاندارد و بدون مجوز استفاده می‌شود. چون تهیه بوتاکس فقط توسط پزشکان یا با نسخه‌ی پزشک ممکن است، افراد غیرپزشک مجبورند که از بوتاکس‌های قاچاقی استفاده کنند. داروهای قاچاق می‌توانند موجب بروز عوارضی مانند واکنش‌های حاد آلرژیک شوند.
در صورت انجام بوتاکس در مراکز غیر درمانی احتمال بروز عوارض جانبی مانند افتادگی پلک، عدم تقارن یا ایجاد دو بینی و … افزایش پیدا می‌کند. به علاوه در صورتی که دچار عوارض حاد بشوید، افراد غیرپزشک توان درمان و رفع مشکلات احتمالی را ندارند.
چه کسانی باید از بوتاکس استفاده کنند؟
اکثر افراد می‌توانند از این روش درمانی استفاده کنند، اما واقع بین باشید. تنها زمانی از این روش درمانی استفاده کنید که برایتان لازم و ضروری است. افراد می‌توانند در اواخر دهه‌ی ۲۰ یا اوایل دهه‌ی ۳۰ زندگیشان شروع به استفاده از این درمان کنند.
اما دقت داشته باشید که تزریق بوتاکس برای برخی افراد مجاز نمی‌باشد:
- اگر سن شما زیر ۱۸ سال می‌باشد پیشنهاد می‌کنیم بوتاکس انجام ندهید.
- در دوران بارداری با شیردهی بهتر است این کار را نکنید.
- افرادی که بیماری‌های قلبی عروقی حاد، بیماری ام اس یا نارسایی کلیه دارند.
- اگر می‌دانید بدن‌تان ضعیف است یا عفونت فعال دارید بوتاکس برای شما سم است.
- افرادی که بیماری اختلالات انعقادی دارند یا از داروهای ضد انعقاد خون استفاده می‌کنند بهتر است از شیوه‌ی درمانی دیگری استفاده کنند.
- اگر به پروتئین گاو حساسیت دارید نباید بوتاکس کنید.
- کسانی که در دو هفته اخیر واکسیناسیون انجام داده‌اند.
- سابقه حساسیت به داروی بوتاکس را دارید، پس این کار را انجام ندهید.
در این نواحی می‌توانید از بوتاکس استفاده کنید:
- خطوط اخم بین دو ابرو
- خطوط افقی پیشانی
- چین و چروک‌های کنار چشم
- چین و چروک‌های گردن
- خطوط خنده
بوتاکس چه کاربردهایی دارد؟
با نگاهی جامع کاربردهای بوتاکس به دو دسته تقسیم می‌شوند: کاربردهای زیبایی، کاربردهای درمانی
کاربردهای زیبایی:
- درمان چین و چروک‌های طرفین چشم‌ها که به چین‌های پنجه کلاغی معروف هستند
- محو کردن خط اخم (بین دو ابرو)
- رفع خطوط افقی پیشانی
- از بین بردن چروک‌های گردن
- بالا بردن گوشه‌های لب
- بالا بردن نوک بینی
کاربردهای درمانی:
- افتادگی پلک
- پریدن پلک یا پرش عضلات چشمی
- میگرن مزمن
- اسپاسم عضلات گردن
- مثانه‌ی پرکار یا بیش فعال
- تعریق بیش از حد (هایپرهیدروز)
- برخی از اختلالات عصبی مانند فلج مغزی (سربرال پالزی)
بوتاکس چه عوارض و خطراتی دارد؟
عوارض اصلی این روش جوانسازی شامل سردرد، درد و علایم مشابه با سرماخوردگی می‌شود. در موارد نادر، افتادگی ابرو یا پلک ممکن است مشاهده شود. یکی از موارد مهمی که باید پیش از تزریق بوتاکس توسط پزشک بررسی شود، احتمال افتادگی پلک است که در ۵ درصد از افراد دیده می‌شود. اگر تزریق به دست پزشک متخصص و باتجربه صورت بگیرد، عارضه‌ای بسیار نادر خواهد بود. عوارضی که در این پاراگراف ذکر کردیم کم اتفاق می‌افتند و به مرور زمان برطرف می‌شوند.
در موارد بسیار نادر، امکان پخش شدن سم بوتاکس در بدن وجود دارد. در صورتی که از چند ساعت تا چند هفته بعد از بوتاکس، هر کدام از علائم زیر را تجربه کردید با پزشک تماس بگیرید:
- ضعف عضلانی
- مشکلات بینایی
- دشواری در تکلم یا بلع
- مشکلات تنفسی
- از دست دادن کنترل ادرار
ماندگاری بوتاکس چقدر می‌باشد؟
به طور کلی اثرات بوتاکس برای جوانسازی پوست، بین ۴ تا ۶ ماه پس از تزریق پایدار است. موثرترین عوامل بر ماندگاری اثرات بوتاکس، محل تحت درمان و میزان بوتاکس تزریق شده می‌باشند. اما عوامل دیگری مانند سن، میزان انعطاف‌پذیری پوست و عمق چین و چروک‌ها یا خطوط پوستی بر پایداری بوتاکس تاثیر می‌گذارند.
آیا تزریق مداوم آن باعث ماندگاری بیشتر می‌شود؟
ممکن است با هر بار تزریق ماندگاری آن بیشتر شود. اما دقت کنید که بوتاکس باعث فلج شدن عضلات صورت می‌شود، پس برای ۴ تا ۶ ماه نمی‌توانید از آن استفاده کنید چرا که اگر عضله‌ای در بدن مورد استفاده قرار نگیرد، به مرور تحلیل رفته و کوچک می‌شود. به همین علت ممکن است که به مرور زمان، فواصل تمدید تزریق طولانی‌تر شوند.
بعد از تزریق بوتاکس چه مراقبت‌هایی باید صورت بگیرد؟
۱) بهتر است بلافاصله بعد از تزریق از آیس پک که در پوششی از گاز استریل قرار گرفته استفاده گردد تا ریسک ایجاد کبودی در برخی نواحی تزریق شده کاهش یابد.
۲) اگر تزریق بوتاکس در نواحی صورت بوده، بهتر است به مدت ۵ تا ۸ ساعت از خوابیدن اجتناب شود.
۳) توصیه می‌شود از دوش گرفتن بلافاصله پس از تزریق در همان روز اجتناب کنید. (بهتر است قبل از تزریق دوش بگیرید تا نیازی به دوش گرفتن به مدت ۱ روز نداشته باشید.)
۴) بهتر است به دلیل افزایش ریسک عفونت بلافاصله پس از تزریق از کرم‌ها یا مواد آرایشی استفاده نکنید. زیرا ممکن است از نواحی تزریق آلودگی به پوست انتقال یابد (استفاده از مواد آرایشی و کرم‌ها در فردای روز تزریق بلامانع می‌باشد).
۵) بهتر است به مدت ۷ تا ۱۰ روز از انجام ورزش‌های سنگین که ممکن است به عضلات صورت فشار خاصی تحمیل کند، مانند شیرجه زدن و یا وزنه برداری خودداری کنید. همچنین بهتر است به مدت یک هفته از شنا کردن – سونای خشک و بخار نیز پرهیز کنید.
۶) انجام ورزش‌های سبک (مانند پیاده‌روی ملایم) و یا نرمش بدون جامپینگ دو تا سه روز پس از تزریق بلامانع می‌باشد.
۷) بهتر است از مصرف الکل، سیگار و قلیان به مدت چند روز (با توجه به توصیه پزشک متخصص) پرهیز شود.
۸) از فشار آوردن بر روی نقاط تزریق پرهیز شود.
۹) اگر می خواهید ترزیق دیگری در ناحیه ای که قبلا بوتاکس کرده‌اید و مدت زمان کمی از تزریق بوتاکس در آن نواحی گذشته است، انجام دهید شامل تزریق فیلر، پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) و … بهتر است به پزشک متخصص خود اعلام نمایید.
جمع‌بندی
در این مقاله هر آنچه که باید در مورد بوتاکس بدانید را گفتیم. فراموش نکنید برای انجام بوتاکس به مراکز درمانی معتبر مراجعه کنید چرا که در غیر این صورت ممکن است دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیری شوید. همچنین برای دریافت مشاوره‌ی رایگان می‌توانید به صفحه‌ی اینستاگرام الا اسکین مراجعه کنید.
